 |
 |
 |
|
 |
|
 |
 |
           |
|
 |
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
Geschiedenis
van Oranje
Informatie
1896-1996 ontleend aan de Jubilieumkrant die is verschenen ter gelegenheid
van het 100-jarig bestaan (F.Sijtsma en H. v.d. Meij) |
X |
|
|
|
|
 |
De
oprichters
In
1896 waren het Cornelis van Vliet, Pieter Wijngaarden,
Eesge Osinga, Jan Ploegsma, Jacob Tuininga, Jan Hoogterp, Hendrik
Sipkes, Tjalling Buwalda, Alle Jacob Schaaf en
Riekele Wiersma,
die de oprichting voor zich mochten opeisen.
|
Muzikale
aspiraties hadden ze allen en misschien hadden ze die inspiratie
ook kunnen opdoen bij het reeds in Dokkum bestaande muziekkorps, toen
bekend onder de namen 'Schutterijmuziek' en 'Stedelijk Muziekkorps',
nu beter bekend als de 'Koninklijke Stedelijke Harmonie Dockum'.
Maar het jaar 1896 betekent dat we zitten in een tijd, waarin namen
als
Dr. Abraham Kuyper en Ferdinand Domela Nieuwenhuis hoog staan aangeschreven
en tegelijkertijd diep worden veracht. Deze controverse zal er indirect
wel de oorzaak van zijn geweest dat Cornelis c.s. principieel hun
eigen muziekkorps wensten. Zo geschiedde. Op 2 juli 1896 werd de
oprichting
van de nieuwe muziekvereniging een feit. Besloten werd de jonggeborene
'Oranje' te noemen, daarmee
de verbondenheid van de leden met ons koningshuis duidelijk demonstrerend.
Onder
leiding van de heer Wolters begon er lijn te komen
in de vereniging. Zo rond de eeuwwisseling werd een begin gemaakt
met het geven van
vaste jaarlijkse concerten. Het concertgebouw voor deze gelegenheden
was de grote zaal van de 'Harmonie', op De Fetze. Voor deze concerten
bestond grote belangstelling. Aan deze avonden werd ook dikwijls
meegewerkt door de Chr. Reciteerclub, welks leden het muzikale
gedeelte dan afwisselden "met ernst en luim". De 'repeteerkeuken'
maakte plaats voor een wat gerieflijker en doelmatiger onderkomen
voor die dagen, namelijk
de Chr. School aan de Oranjewal (later Drukkerij Zeijl en Kuipers).
Dit had ook zijn nadelen, want de school stond tegenover het kroegje
van Nijhuis en wat te verwachten viel gebeurde ook: In de pauzes
werd het gewoonte de al of niet door het blazen gebarsten lippen
daar in ieder geval maar te smeren. |
 |
De
pierewaaiers
Het nuttige
dient met het aangename verenigd te worden. Dit gezegde
indachtig ondernam het ensemble in 1897 een bootreisje naar Schiermonnikoog,
teneinde het saamhorigheidsgevoel te versterken.
Het vertrek
van Schiermonnikoog is vastgelegd op een 'photographie',
die u niet kon worden onthouden.Het
eiland beschikte nog niet over een pier of aanlegsteiger, zodat de
passagiers voor de boten met paard en wagen aan boord werden gebracht.
|
|
 |
Oorlog
In
1914 brak de eerste grote wereldbrand uit. Hiermee werd ook een domper
gezet op de opbloeiende muziekvereniging. Wat het ledental betrof,
werd het een tijd van gedurige wisseling. De mobilisatie beroofde 'Oranje'
telkens weer van leden. In januari 1917 had de vereniging nog 12 leden,
vacant 11 instrumenten. Ook op andere manieren kan men leden kwijt
raken. Weinig soepelheid van bestuur en leden wordt getekend door het
volgende: "Op de aanvraag van IJ. de Jong om 28 januari a.s. bij
de te houden hardrijderij een kleine trom te gebruiken, werd door het
bestuur geweigerd waarna de Jong bedankt als lid". (Blijft de vraag:
wat moest de man daar toch met dat instrument?) |
 |
 |
25-jarig
jubileum
Het 25-jarig
jubileum zou in 1921 gevierd kunnen worden en men was van
plan dit groots op te zetten. Reeds in het vroege voorjaar
werden plannen gesmeed voor een tweedaags muziekfeest. Besloten
werd op Pinkstermaandag een festival te houden. De dinsdag
daarna 's morgens een muzikale rondgang, 's middags volksspelen
en 's avonds een concert door het Stafmuziekkorps uit Leeuwarden.
De feestelijkheden zouden worden besloten met een heus vuurwerk.
Als tastbaar bewijs van waardering werd het korps, ter gelegenheid
van dit 25-jarig jubileum, een vaandel aangeboden. Nergens
wordt vermeld wie de goede gever of geefster is geweest,
maar aangenomen mag worden dat dit Dokkums burgerij was. |
 |
Na
het vijfentwintig jarig jubileum vertoont het korps in eerste
instantie een ferme inzinking. Van 1921-1924 zijn er zelfs geen
notulen bijgehouden. Op 24 oktober 1924 komt de vereniging weer
in beeld. Op de toen gehouden ledenvergadering waren aanwezig:
10 leden, 5 aspirant-leden en 3 leerlingen. Elf leden deden gezamenlijk
een voorstel tot ontbinding van het korps! Aanwezig waren reeds
gasten uit Lioessens, om de eventueel te verkopen instrumenten
te keuren. Gelukkig toonde men nog zoveel gezond verstand om
deze euvele daad niet te begaan.
Fanfare
- Harmonie
Het was wel een zaak van uitersten, daar bij
'Oranje'. In hetzelfde jaar waarin de plannen tot opheffing
werden gelanceerd, werd in alle ernst een begin gemaakt
met mogelijk- en moeilijkheden te bespreken om te komen
tot oprichting van een symfonie-orkest! Jawel. Nu was het
instrumentarium niet zozeer vatbaar voor uitbreiding, maar
wel voor vervanging, In ieder geval voor grondige revisie.
Gelukkig won ook deze keer het gezond verstand. Met inzet
van allen en met hulp van anderen gelukte het de benodigde
financiën op tafel te brengen. Er kwam een geheel nieuw
instrumentarium, zij het voor 't bestaande korps en niet
voor een symfonie-orkest. In zoverre onderging het korps
echter een verandering, dat men overschakelde van fanfare-
naar harmoniebezetting.
Koninklijk
goedgekeurd
Met de opkomst op de repetities was het bij vlagen nog wel
eens niet bijster rooskleurig gesteld. Eén en ander had tot
gevolg dat de wens opkwam meer orde op zaken te stellen en
daarom verscheen in druk: 'Statuten en huishoudlijk
Reglement van de Vereeniging Chr. Muziekcorps 'Oranje' te Dokkum, Goedgekeurd
bij Koninklijk besluit d.d. 28 juni 1926 no. 36'. Aangezien de korpsen in die
tijd over 't algemeen geen uniform hadden werd via het huishoudelijk Reglement
verplicht gesteld een insigne te kopen wanneer men lid werd, zodat de groep
herkenbaar was.
De
bezettingsjaren
Ook het vredige verenigingsleven van 'Oranje'
werd wreed verstoord door de politieke aspiraties van onze
oosterburen. Net als tijdens de eerste wereldoorlog moest
het korps weer verschillende leden afstaan. In 1944 werd
'Oranje opgeschrikt door de arrestatie van hun dirigent
K.van Dijk. Hij schreef enkele dagen later Keimpe de Jong
uit Aalsum aan om de repetities voort te zetten. Op 8 december
1944 kwam het ontstellende bericht dat de heer van Dijk
door de Duitsers was doodgeschoten.
De
bevrijding
Hoe ze het voor elkaar kregen zal wel een raadsel
blijven, maar bij de bevrijding op 14 april 1945 speelde
'Oranje' meteen weer mee met een bezetting van 29 man!
Ook de "volksconcerten" vonden in hetzelfde jaar
al weer plaats. Het korps toonde een geweldige veerkracht.
Men stak zich direkt weer in de noodzakelijke en niet noodzakelijke
problemen.
|
Enkele
gebeurtenissen direct na de oorlog (vanuit
het notulenboek) |
 |
1946 -
'Oranje' speelt bij de intrede van burgemeester S. van Tuinen
en naast het hoe en wat besluit de notulist dan: "Pittige marsen
werden door ons ten gehore gebracht en na afloop van dat stoere
werk werd ons een kop thee (neen geen borrel) en een sigaret
aangeboden". |
 |
1946 -
'Oranje' viert 50-jarigbestaan. Na een uitvoerig verslag over
de gedane festiviteiten, waarbij collecteschalen werden gebruikt
en "'t welk op grote prijs werd gesteld", lezen we dan: "Beter
alsof we moeten horen, dat een hoog vooraanstaand burgerzakenman
3 cent (zegge 3 cent) in de collecteschaal durfde te doen". |
 |
Twee
september 1946: "Koraalmuziek
vanaf de koepel. Slecht weer! Naar de christelijke school;
waar we op het plein een mars en verdere vaderlandsche liederen
speelden. Na eerst ons allen tegoed hebben gedaan aan heerlijke
chocolademelk gingen we naar de kleuterschool waar we wat van
die 'driecents' stukjes speelden". |
 |
Hoog-laag,
fanfare-harmonie-fanfare
Regelmatig werden er in het verleden op ledenvergaderingen en op repetities gesproken
over: moeten we nu een korps in hoge- of lage stemming, maar nog vaker over:
gaan we door als harmonie-orkest of fanfarekorps. Bij de oprichting startte men
als fanfare, maar later (1925) werd de zaak omgebouwd naar een harmonie-orkest.
Enkele leden wilden graag weer terug naar 'fanfare' maar ook leden persé niet.
Verhitte discussies werden soms gevoerd. Toch was er een moment dat de keus gemakkelijker
werd en dat was omdat de klarinetten zo oud en 'krakkemikkig' waren, dat er vrijwel
niet meer op gespeeld kon worden en op 19 okt. 1950 werd definitief besloten
om als fanfare verder te gaan. Het eerste succes als fanfare liet niet
lang op zich wachten, want op 27 juli 1951 word de fanfare 'Oranje' op het bondsconcours
te Rinsumageest eerste met 155,5 punt! |
 |
De
dirigeerstok
Zo een muzikant niets is zonder een instrument, zo is een korps niets zonder
een dirigent. Na de Tweede Wereldoorlog stond de heer Keimpe de Jong als
dirigent voor 'Oranje'. De heer de Jong was een dirigent tussen de leden, hij
had alles voor zijn 'Oranje' over. Na een ernstige ziekte overleed de heer de
Jong op 1956, nog maar 47 jaren oud. Zijn opvolger was Harm Broeksma.
Broeksma had in die tijd al naam gemaakt bij diverse korpsen en koren. Kenners
konden vroeger (en dan vooral bij koraal-muziek) horen welk korps een 'Broeksma-korps'
was. Op 15 maart 1970 had 'Oranje' haar laatste optreden met de heer Broeksma
en op die dag kreeg hij de ridderorde in goud uitgereikt. Goed anderhalf jaar
later, op 9 oktober 1971 overleed de heer Broeksma.
'Oranje' benoemde Harm Witteveen uit Akkrum tot haar dirigent
en onder diens leiding steeg 'Oranje' naar grote hoogte. Prachtige concerten
werden onder zijn leiding gegeven. Deelname aan de Toogdag in Haarlem van de
N.F.C.M. was een hoogtepunt, evenals de opname voor de NCRV-radio in het programma
'Com nu met sangh' en de deelname met meerdere korpsen aan het unieke zangfestijn
in de Frieslandhal in het kader van een NCRV-jubileum. Ook de concerten van de "Witteveenkorpsen" (Akkrum,
Berlikum, Drachten, Dokkum) waren mooie belevenissen, met meer dan 100 muzikanten
op het podium. |
 |
In
1977 neemt Douwe Veenstra de dirigeerstok over
en zal dat 16 jaar blijven doen. In zijn periode starten de uitwisselingen
met Cediton en Fulda. Schitterende uitstapjes, in verschillende
samenstellingen. (o.a. de boerenkapel naar Crediton en Fulda (Istergiessel),
maar ook naar beide steden met het gehele korps.
Ook in die periode wordt Oranje toegelaten tot de "Chr. Federatie
van muziekverenig-ingen Dongeradeel-Oost". Het eerste optreden
daar was in 1991 o.l.v. Douwe Veenstra. |
|
 |
100-jarig
jubileum
Bij
het 100-jarig jubileum stond Oranje o.l.v. dirigent Piet
Groeneveld en werden er ter gelegeheid van het eeuwfeest (in
een nieuw uniform) een aantal activiteiten georganiseerd. |
-
Jubileum CD - "100
jaar muzikaal bolwerk"
- Herdenkingskerkdienst
- Jubileumkrant
- Expositie in Het Admiraliteitshuis
- Jubileumconcert in De Doelstien
Oranje heeft in die periode het grootst aantal leden uit haar geschiedenis.
Het ledental van het A-orkest schommmelt rond de 60.
De
jaren daarna kenmerken zich door een aantal wisselingen van dirigent,
maar ook van het deelnemen aan topconcoursen. Zo is Oranje in
de jaren 1995 en1997 (Piet Groeneveld) en in 1999 (Sijtze
v.d. Hoek) landelijk kampioen geworden in de afdeling
uitmuntendheid (later 3e divisie genoemd) voor fanfare. (Concourslocatie
Zutphen) |
 |
|
|
|
|
Fjoer & Wetter
Het jaar 2004 staat in de boeken met het muziekspektakel "Fjoer & Wetter".
(dir. Marten v.d. Wal)
Fjoer &Wetter was een muziekvoor-stelling over de moord op Bonifatius en
zijn gevolg. |
 |
Een
idee van Sijtze van der Hoek, (tevens projectleider) en de Chr.
Muziekvereniging
'Oranje' Dokkum. Een
compositieopdracht werd verleend aan Rob Goorhuis / Teksten:
Wilco Berga.
De voorstellingen hebben plaats gevonden op een ponton liggend in het Kleindiep
op donderdagavond 10 juni en zaterdagavond 12 juni (2004) De aanvangstijd was
gekoppeld aan de zonsondergang. We zijn op donderdag om 21.54 uur en zaterdag
om 21.56 uur begonnen. De keuze van deze aanvangstijd was gekozen omdat de
nacht onderdeel was van het verhaal. Medewerking was er van Toonkunstkoor Dokkum,
Jeroen Helder - tenor, Ben Brunt - bariton, Jeroen Breedewold - bas, (stads)carillon
- Auke de Boer. regie: Anne Zwaga.
In
2005 heeft Oranje (o.l.v. Marten v.d. Wal) voor het eerst deelgenomen
aan het Wereld Muziek Concours
in Kerkrade. (In 2001 teruggetrokken ivm MKZ crisis). We speelden
in Kerkrade een compositie gebasseerd op het spektakelstuk "Fjoer & Wetter".
(in 2017 nog een keer deelgenomen en dan o.l.v. Andries de Haan) |
 |
Het 110-jarig
jubileum in 2006 (o.lv. Andries
Kramer) zette de toon voor een jarenlange reeks
van "Herfstconcerten" met verschillende medewerkers.
Ook het huldigen van jubilarissen bij een lustrumconcert was
en is een goede traditie. In dat jaar (dec. 2006) werd Oranje
zwaar geraakt door het overlijden van één van haar
leden. Onze 1e trombonist Klaas Nutma kwam door een bedrijfsongeval
op de boerderij om het leven. Het gebeuren heeft een grote
impact op onze vereniging gehad. |
 |
Het
eerstvolgende herfstconcert stond Oranje o.l.v. Sjoek
Nutma. In zijn periode (7 jaar) hebben we aan een
aantal concoursen deelgenomen en ook voor het eerst aan de Open
Nederlandse Fanfare Kampioenschappen. Op de ONFK minder succesvol,
maar ook goede resultaten. (o.a. de beker in Anjum, en 1e pr met
prom. op het Bondsconcours).
Ook de medewerkers op de concerten varieerden door toedoen van Sjoek sterk. Te
noemen
valt
de
Martin Mans Formation. Naar aanleiding van dit concert wordt Oranje uitgenodigd
een
conceert mee te verzorgen in Rotterdam, en een paar jaar later nog in Heemskerk.
(Oranje over de provinciegrenzen). |
 |
|
|
|
|
2000 - De eerste 15 jaar van dit millenium kenmerken zich door een bloeiende
jeudopleiding van
Oranje. Er zijn zoveel leerlingen dat zelfstandige optredens en
deelname aan concoursen en festivals tot de mogelijkheden
behoort. In de periode o.l.v. Gerben
Dijkstra vieren de successen hoogtij.
Helaas kent alles zijn tijd want het werven van nieuwe leden lukt niet meer zo
goed. (algemene kwaal). Sinds 2018 is er daardoor geen jeugdkorps van Oranje
meer.
De
nog aanwezige leerlingen van Oranje kunnen wel samen spelen in het jeugdorkest
van
muziekschool
Opus3. We hopen natuurlijk op doorstroming naar het A-orkest. |
|
 |
 |
 |
 |
 |
In
de periode Sjoek Nutma heeft Oranje zich verschillende keren laten
horen en zien op grootse concerten. In 2013 met een Promsconcert in
een grote tent op de Zijl.
Ook heeft Oranje een aantal jaren haar
medewerking verleent aan het grote concert tijdens de Admiraliteitsdagen,
op het ponton in het Groot- en Kleindiep, in samenwerking met bekende
artiesten.
Ook het Passieconcert in 2014 in de Bonifatiuskapel
heeft grote indrukken achter gelaten. |
 |
|
|
|
|
Het
jaarlijks terugkerende Federatiefestival en solistenconcours is
voor Oranje mede een reden geweest om ter voorbereiding ook een intern
solistenconcours te organiseren. Doel is natuurlijk om
alle leden in beweging te krijgen en te strijden voor de "Meint
vd Meulen
Bokaal" |
 |
|
|
|
|
Net
als bij de aanwas van jeugd kenmerken de beginjaren van de 21e
eeuw zich ook door een teruglopend aantal leden van het A-orkest.
Zolang dit evenredig over de secties plaats vind kan er gelukkig
nog goed
gemusiceerd worden. En dat lukt nog steeds. Oranje weet zich goed
te handhaven in de 2e divisie. Slagwerkers is een groot probleem.
(niet alleen bij Oranje) |
 |
|
|
|
|
In
de periode
Andries de Haan (dirigent 2015-2020) zijn weer enkele
hoogtepunten te benoemen. Oranje neemt voor het eerst deel aan een
concours "in het buitenland". In Rastede (Dld) worden we
kampioen in de 2e
divisie. Ook gaan we in deze perode (2018) voor de tweede keer naar
het
Wereld Muziek Concours
(WMC) in Kerkrade. Een 1e prijs met goud is ons deel. |
 |
|
|
|
|
Het
jaar 2020 zal de boeken ingaan als een zeer speciaal
jaar. Het
corona-virus slaat toe in de hele wereld en ook
in Dokkum heeft dat zijn gevolgen, ook voor Oranje. Er mag niet
gerepeteerd worden
en optredens/evenementen zijn niet toegestaan. In 2021 het
jaar dat Oranje haar 125 jarig jubileum hoopt
te vieren is ook bijna alles nog in het teken van corona. Was het
Federatievestival in Anjum in 2020 het enige optreden, voor 2021
is een koffieconcert in oktober
het enige optreden. Dit onder leiding van de nieuwe dirigent Siemen
Hoekstra. |
|
|
|
|
|
Het
125-jarig bestaan kunnen we een jaar later (2022) alsnog vieren.
Corona is op dat moment (tijdelijk?) op de achtergrond. Op de geboortedag
2 juli een buitenconcert op De Markt samen met de bekende friese
troubadour Piter Wilkens. Bêst genôch. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
juli
2022 |
Informatie
1896-1996 ontleend aan de Jubilieumkrant
ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan (F.Sijtsma en H.
v.d. Meij)
Aanvulling
geschiedenis 1996 - heden: Rintje Hellingwerf
|
|
|
|
|
|
|
|
Copyright © Oranje
Dokkum | Designed by ErEsHa |
Snel
Contact
Tel: 06-21308784
Email: oranjedokkum@hotmail.com |
|
 |